نقد ادبیات داستانیِ ایران از سال 1341 تا انقلاب اسلامی با رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان

Authors

افسانه ادریسی

آرزو بلالی

abstract

در این مطالعه، ادبیات داستانیِ منتشرشده در دورۀ تاریخیِ انقلاب سفید تا انقلاب اسلامی به شیوۀ تحلیل انتقادی گفتمان نقد می شود. هدف آن بود تا با اتخاذ رویکردی گفتمانی در نقد ادبی، متون منتشر شده از انقلاب سفید تا انقلاب اسلامی بررسی شود و مؤلفه های فرهنگِ مقاومت در این متون در سه حوزۀ اقتصادی، اجتماعی ـ فرهنگی، و سیاسی شناسایی و برجسته شود. داده های این مطالعه در قالب «متون»، یعنی شکل نوشتاری کاربرد زبان، تعین یافته اند و این متون به دو دستۀ کلی تقسیم می شوند: 1. متونی که شرایط اقتصادی، سیاسی، و اجتماعی ـ فرهنگی را توصیف و تحلیل می کنند؛ و 2. متونی که در حوزۀ ادبیات داستانی و در دورۀ زمانی بررسی شده تولید شده اند. از این داده ها، بر اساس اصل اشباع نظری نمونه گیری هدف مند صورت گرفت و به شیوۀ تحلیل متن کلاسیک و ژرفانگر تحلیل شدند. نقد ادبی این متون با رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان نشان می دهد که در این دورۀ تاریخی چون گفتمان رسمی در سه حوزۀ اقتصادی، اجتماعی ـ فرهنگی، و سیاسی متأثر از تغییراتی که حکومت در شرایط اجتماعی ایجاد کرد حول دال های مرکزی ای سامان یافته است، در این مطالعه از آن ها با عناوین 1. حمایت از الگوی اقتصادی سرمایه داری، 2. حمایت از الگوی اجتماعی ـ فرهنگی مدرن، و 3. حمایت از الگوی سیاسی پادشاهی یاد می شود. متون ادبی تولید شده در این دوران نیز در نسبت با این گفتمان رسمی، حول دال های مرکزی 1. مخالفت با شیوۀ تولید سرمایه داری، 2. مخالفت با ترویج مظاهر فرهنگ غرب، و 3. مخالفت با الگوی سیاسی نظام پادشاهی و ظلم و ستم حاکم بر افراد شکل گرفته اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

از گفتمان انقلاب اسلامی تا گفتمان سیاست خارجی جمهوری اسلامی

یکی از پیامدهای مهم انقلاب اسلامی و شاید یکی از چشمگیرترین تحولاتی که دوران پساانقلاب را از دوران پیش از آن متمایز می­کند سیاست خارجی جمهوری اسلامی است. برخی حتی ممکن است تا جایی پیش روند که بگویند سیاست خارجی یکی از ارکان مهم هویت­بخش جمهوری اسلامی است و بر همین اساس، شاید بتوان آن را به درستی از کانون‌های مهم مطالعات پساانقلابی قرار داد. این مقاله تلاشی است در جهت فهم تأثیر تکوینی انقلاب اسلا...

full text

تحلیل گفتمان انتقادی ادبیات داستانی کودکان با موضوع مهدویت

چکیده رساله / پایان نامه : در این پژوهش ادبیات داستانی مهدویت برای کودکان گروه سنی الف ، ب و ج با توجه به رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف بررسی شد. داده‏های این پژوهش در برگیرنده‏ی ده داستان کوتاه می‏باشد که در مورد حضرت مهدی (عج) نوشته شده‏اند. تحلیل این داستان ها بر اساس مولفه‏های مطرح شده در چارچوب فرکلاف به طور جداگانه انجام گرفته است و مواردی چون غیبت، ظهور و ویژگی های اخلاقی و ظاهری ا...

15 صفحه اول

تنازع گفتمانی گفتمان روشنفکری و گفتمان سیاسی در تعیین مؤلفه‌های ادبیات داستانی بعد از انقلاب اسلامی با تکیه بر ادبیات جنگ/ دفاع مقدس

مروری کلی بر ادبیات داستانی بعد از انقلاب اسلامی، نشانگر تغییر و شکل‌گیری گفتمان جدیدی در عرصۀ نقد و آفرینش اثر ادبی است. با توجه به اینکه این ادبیات، در نتیجه تنش موجود میان دو گفتمان سیاسی و روشنفکری از نظم گفتمانی خاص خویش برخوردار می‌شود، موضوع پژوهش حاضر، تحلیل تنش شکل گرفته میان گفتمان سیاسی مسلط و گفتمان روشنفکری در عرصه نقد آثار ادبی برای تعیین مؤلفه‌های ادبیات سیاسی داستانی دورۀ انقلاب...

full text

بررسی مسائل زنان در ادبیات داستانی افغانستان با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی

در پژوهش حاضر مسائل زنان در ادبیات داستانی افغانستان با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی بررسی شده است. متون مورد مطالعه این پژوهش که با دقت از آثار سه دهه اخیر ادبیات داستانی افغانستان انتخاب شده اند و برجسته ترین آثاری هستند که بر محور مسائل زنان شکل گرفته اند، عبارت اند از دو داستان کوتاه و یک رمان از سه نویسنده زن و دو داستان کوتاه و یک رمان از سه نویسنده مرد که در دهه های ?? تا ?? نوشته شده اند...

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
ادبیات پارسی معاصر

Publisher: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

ISSN 2383-0549

volume 4

issue 4 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023